Τι είναι η ρήξη χιαστού;
Η άρθρωση του γόνατος διαθέτει δύο συνδέσμους σε χιαστή διάταξη: τον πρόσθιο και τον οπίσθιο. Πρόκειται για εξαιρετικά σημαντικούς ιστούς, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την κάμψη του γόνατος και την παράλληλη σταθεροποίησή του. Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος, καθώς και οι μύες, η επιγονατίδα και οι τένοντες, εμποδίζουν την πρόσθια μετακίνηση της κνήμης κατά την εκτέλεση συγκεκριμένων κινήσεων. Υπό ορισμένες συνθήκες, ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος του γόνατος δύναται να υποστεί τραυματισμό. Αυτός ονομάζεται ρήξη χιαστού συνδέσμου, κι είναι ένας εξαιρετικά επώδυνος και βίαιος τραυματισμός.
Κατά τη ρήξη χιαστού, οι προαναφερθέντες σύνδεσμοι σχίζονται και κόβονται με βία. Είναι εξαιρετικά συχνός αθλητικός τραυματισμός, κι έχει ως αποτέλεσμα την άμεση αστάθεια του γόνατος.
Πώς προκαλείται η ρήξη χιαστού;
Συνηθέστερο αίτιο της ρήξης των χιαστών συνδέσμων είναι οι απότομες, δυνατές στροφικές κινήσεις. Για παράδειγμα, ένας ποδοσφαιριστής ο οποίος πραγματοποιεί απότομη αλλαγή κατεύθυνσης, ενώ το γόνατό του είναι λυγισμένο, είναι πολύ πιθανό να βιώσει ρήξη.
Ποια είναι τα συμπτώματα στην ρήξη χιαστού;
Ένας χιαστός σύνδεσμος ο οποίος έχει υποστεί ρήξη θα δημιουργήσει αρχικά έντονο, οξύ πόνο. Η αστάθεια του γόνατος θα προκαλέσει έναν ήχο σαν σπάσιμο, ή σαν φούσκα που σκάει. Έπειτα, η ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου θα παρουσιάσει τα εξής συμπτώματα:
- Οίδημα (πρήξιμο), το οποίο εμφανίζεται μέσα σε λίγες ώρες.
- Αίμαρθρο, δηλαδή συλλογή αίματος στην άρθρωση.
- Απώλεια του πλήρους εύρους κίνησης της άρθρωσης.
- Ευαισθησία στην ψηλάφηση.
- Δυσκολία στη βάδιση.
Πως γίνεται η διάγνωση της ρήξης χιαστού συνδέσμου;
Η διάγνωση της ρήξης πραγματοποιείται μετά από κλινική εξέταση από ορθοπεδικό ιατρό. Πραγματοποιείται μαγνητική τομογραφία, με σκοπό την διαπίστωση των χαρακτηριστικών της ρήξης. Παράλληλα, γίνεται διάγνωση πιθανών συνοδών βλαβών όπως κάταγμα, κάκωση ή ρήξη μηνίσκου, πλαγίων συνδέσμων ή αρθρικού χόνδρου.
Ποια είναι η θεραπεία στην ρήξη χιαστού;
Τα αρχικά βήματα της αντιμετώπισης της ρήξης, στην οξεία φάση, περιλαμβάνουν τα κάτωθι:
- Ανάπαυση
- Παγοθεραπεία
- Περίδεση
- Ανύψωση του σκέλους
Η θεραπεία της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου εξαρτάται από τη μοναδική περίπτωση, κι από τις ανάγκες του κάθε ασθενούς. Αυτές θα καθορίσουν αν ο ασθενής θα ακολουθήσει συντηρητική ή χειρουργική αντιμετώπιση. Σε νεότερες ηλικίες, η αντιμετώπιση είναι σχεδόν πάντα χειρουργική. Αντιθέτως, σε μεγαλύτερες ηλικίες, η αντιμετώπιση μπορεί να είναι και συντηρητική.
Συντηρητική Αντιμετώπιση
Η συντηρητική αντιμετώπιση, μετά την οξεία φάση, περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα αποκατάστασης με ασκήσεις ενδυνάμωσης και ιδιοδεκτικότητας. Αυτές πραγματοποιούνται υπό την επιτήρηση εξειδικευμένου φυσικοθεραπευτή. Αν έπειτα από ένα πλήρες πρόγραμμα αποκατάστασης υπάρχει ακόμα αστάθεια στο πόδι ή παρουσιαστεί νέος τραυματισμός, τότε θα πρέπει να γίνει χειρουργική επέμβαση.
Συνδεσμοπλαστική του Προσθίου Χιαστού Συνδέσμου
Ασθενείς με συμπτώματα αστάθειας κι αυξημένο επίπεδο δραστηριοτήτων συνήθως αντιμετωπίζονται χειρουργικά, εφόσον η ηλικία και η συνολική κατάσταση της υγείας τους το επιτρέπει. Η χειρουργική αντιμετώπιση περιλαμβάνει την ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου. Ο χειρουργός πραγματοποιεί επέμβαση στο εσωτερικό του γόνατος, μέσω μιας οθόνης. Η οθόνη αυτή συνδέεται με μία μικρή κάμερα (αρθροσκόπιο) που εισέρχεται στην άρθρωση, δια μέσου οπών λίγων χιλιοστών (αρθροσκόπηση).
Πρόκειται για μία τεχνική κατά την οποία χρησιμοποιείται μόσχευμα από τον ίδιο τον ασθενή. Τα μοσχεύματα που χρησιμοποιούνται για την ανακατασκευή είναι οι τένοντες των οπίσθιων μηριαίων, μέρος του επιγονατιδικού τένοντα ή σπανιότερα του τετρακεφάλου. Σε ειδικές περιπτώσεις, και όταν υπάρχουν πολλαπλές συνδεσμικές κακώσεις, ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν συνθετικά μοσχεύματα.
Υπάρχουν διάφορες τεχνικές συνδεσμοπλαστικής, μονής ή διπλής δέσμης, καθώς και μέθοδοι σταθεροποίησης του μοσχεύματος.
Η αρθροσκοπική τεχνική υπερέχει της ανοικτής χειρουργικής επέμβασης, λόγω των παρακάτω χαρακτηριστικών:
- Είναι λιγότερο τραυματική.
- Προσφέρει μειωμένο πόνο.
- Επιτυγχάνει γρήγορη επάνοδο στην καθημερινότητα.
- Δε χρειάζεται νοσηλεία.
Επιπλέον σύγχρονες βιολογικές θεραπείες με βλαστοκύτταρα έρχονται να ενισχύσουν και να επιταχύνουν την επούλωση, καθώς και την ενσωμάτωση του μοσχεύματος.
Μετά την αρθροσκόπηση, ο ασθενής θα πρέπει να παραμείνει στο νοσοκομείο για 1 ημέρα, ενώ μπορεί να ανασηκώνεται και να βαδίζει με τη βοήθεια ενός λειτουργικού κηδεμόνα.
Υπάρχουν επιπλοκές μετά από μια επέμβαση ρήξης χιαστού;
Η πρώιμη εμφάνιση οστεοαρθρίτιδας είναι συνηθισμένη σε όσους υποβάλλονται σε επανορθωτική επέμβαση, αφού η αρχιτεκτονική του γόνατος αλλάζει δραστικά. Αυτό προκαλεί μικρές αλλαγές στην στάση του σώματος και στην ισορροπία, οι οποίες τελικά φθείρουν τον αρθρικό χόνδρο.
Άλλες άμεσες μετεγχειρητικές επιπλοκές είναι η θρομβοφλεβίτιδα και η λοίμωξη, σε πολύ χαμηλά ποσοστά των ασθενών.
Ποια είναι η αποκατάσταση μετά την επέμβαση;
Η φυσική αποκατάσταση μετά από ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου είναι ένα αναπόσπαστο και πολύ σημαντικό μέρος της διαδικασίας επανόδου του ασθενούς στις δραστηριότητες του. Η φυσικοθεραπεία επικεντρώνεται αρχικά στην ανάκτηση του πλήρους εύρους κίνησης της άρθρωσης του γόνατος, καθώς και την αποφυγή περαιτέρω απώλειας μυϊκής μάζας. Με την πρόοδο του προγράμματος φυσικοθεραπείας, οι ασκήσεις αναπροσαρμόζονται, έτσι ώστε να υπάρχει ασφαλής ενδυνάμωση και σωστή λειτουργία του γόνατος. Εξειδικευμένες ασκήσεις ισορροπίας χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν τους μύες να ανταποκρίνονται άμεσα όταν χρειάζεται.
Όταν ο ασθενής αποκτήσει πλήρη κίνηση, το οίδημα υποχωρήσει τελείως και έχει ανακτήσει το μυϊκό έλεγχο και τη δύναμη του γόνατος του, θα είναι σε θέση να επιστρέψει, σταδιακά, στη δουλειά του και ή τις αθλητικές του δραστηριότητες.
Ο εξειδικευμένος Ορθοπαιδικός – Χειρουργός Μαρκόπουλος Χρήστος διαθέτει πολυετή εμπειρία στη χειρουργική αρθροσκοπικής αποκατάστασης ρήξης χιαστού. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του άμεσα για οποιαδήποτε ανάγκη σας.